Nacional donosi ulomak iz knjige Đorđa Matića ‘Tajne veze’ u kojoj piše o tome kako su se prvi useljenici iz Hrvatske i ostalih austrougarskih zemalja uklapali u kulturu New Orleansa krajem 19. stoljeća te što je o njima ostalo snimljeno u ‘Nacionalnom džuboksu’, katalogu snimaka Američke Kongresne biblioteke u Washingtonu
Jazz, zvuk slobodnog Kontinenta i slobodnog svijeta, nastao je po svoj prilici u New Orleansu. Rijetko je koji grad u historiji imao takvu mješavinu naroda i rasa, migracije i etniciteta, daleko ispred New Yorka, Pariza ili Istanbula. Prva asocijacija na grad, ona je dinamike između dvije rase, crne i bijele, te, naročito, što je tek tajna historija, treće — “miješane” — meleza, takozvanih gens de couleur, koji dugo vremena nisu pripadali nijednoj.
Iza glavnih tek počinju substratumi drugih emigranata, evropskih, iz različitih Evropa, s rubova i preko njih, odnosno na misterioznoj točki gdje se dodiruju čudne migracije, trajno neobjašnjivi spojevi svjetova.
Francuzi, dakako prvi, koji su ga osnovali — “novi Orleans”, u državi Louisiani (nazvanoj po Louisu xiv., kao kasnije i cesta u Gorskom kotaru, ovaj put po Napoleonovoj ženi Marie-Louise) — frankofone grupe sa svojim podjelama, između urbanih i ljudi iz močvara: njihovi cajuns, pa neizbježni Talijani i, naročito, Židovi, istočnoevropski, koji su posebna storija unutar storije. Španjolci i Latinosi, Nijemci, Englezi, Irci, Kinezi, Grci, ali, u mističnoj (pri) povijesti koju tek treba jednom istražiti — i Slaveni, značajan korpus slavenskog, još uže i tajnovitije — južnoslavenskog življa…
Komentari